Lesbrief: Kwaad Bloed de vriendenclub van Maja
Rotterdams LEF

DAVE SCHWAB. Ik heb niet op de benen gericht.
Met Victor Bottenbley, Don Diego Poeder, Alida Dors, Ulricht Tjonatsen en Barend Koolhaas.
Theater, Dans, Visuals.
3 Jonge Multi Talenten, een acteur en een bokskampioen maken samen theater, dans, muziek en visuals geïnspireerd op zelfbeschuldiging van Peter Handke.
Voordat je de hemel in mag moet je even 10 seconden stilstaan bij je leven. Dan mag je verder.

Hopelijk later dit jaar nog op veel plaatsen te zien.

HOTEL MODERN speelt DE GROTE OORLOG.
http://www.hotelmodern.nl/indexned.html

HOTEL MODERN is een Rotterdams theatergezelschap. In hun voorstellingen worden beeldende kunst, objecttheater, toneel en muziek als gelijkwaardige onderdelen gebruikt. DE GROTE OORLOG is een live animatiefilm over de ervaringen van gewone soldaten in de eerste wereldoorlog. De basis voor de voorstelling wordt gelegd door brief- en dagboekfragmenten die niet alleen worden gelezen maar ook gevisualiseerd doormiddel van een miniatuur filmset. Er wordt een animatiefilm gemaakt met behulp van een oud laken, verse peterselie, gedroogde peterselie, roestige spijkers, spek, poedersuiker, potgrond en nog veel meer materialen. Met deze 'gewone' ingrediënten wordt het landschap (en de veranderingen daarin) weergegeven van het zogenaamde westelijk front. Centraal staan de ervaringen van de gewone soldaten die moesten zien te overleven in de meest absurde en grootschalige oorlogssituatie uit de geschiedenis van de mensheid. De eerste wereldoorlog is een breekpunt in de geschiedenis, niets is aan het einde van de oorlog nog hetzelfde als ervoor. De hele economische-en politieke situatie van de wereld werd in deze vier jaar op zijn kop gezet. Er ontstonden nieuwe landen en oude regeringsvormen werden vervangen door nieuwe vormen van bestuur.
De directe aanleiding voor deze oorlog was de aanslag in Serajevo op Franz Ferdinand de kroonprins van Oostenrijk-Hongarije. Een maand later, op 28 juli 1914 verklaart Oostenrijk de oorlog aan Servië die zij verantwoordelijk houden voor de aanslag. Een heel stelsel van verdragen en afspraken zorgen ervoor dat binnen de kortste keren bijna heel Europa bij de oorlog betrokken wordt.

Het westelijk front.
Op 4 augustus 1914 om acht uur in de morgen valt het Duitse leger het neutrale België binnen, vanaf deze datum kunnen we werkelijk spreken van een wereldoorlog. Alle grootmachten van die tijd, met uitzondering van de Verenigde Staten, nemen aan het conflict deel. Na een aanvankelijk snelle opmars wordt het Duitse leger eind oktober tot staan gebracht. Wat volgde was een stilstaande oorlog die vier jaar zou duren. In een stilstaande oorlog liggen de legers ingegraven in bunkers en loopgraven tegen over elkaar. De afstand tussen de loopgraven en dus tussen de vijandelijke soldaten bedraagt tussen de 50 en de 1000 meter. Vaak konden de soldaten gewoon met elkaar praten. In deze eerste wereldoorlog werden 68 miljoen mannen gemobiliseerd. Daarvan sneuvelden er ten minste 9.000.000, ongeveer evenveel als de huidige bevolking van België. Wat uit deze oorlog het meest tot de verbeelding spreekt zijn de grote veldslagen - Ieper, Verdun, Somme, Passendale. Toch kom je in de brieven en de dagboeken van de soldaten het woord veldslag nauwelijks tegen. Waar de mannen het meest van getuigen is het leven in de loopgraven, de verveling, de kou, de modder, het ongedierte, kortom de ellende waaraan ze dagelijks worden blootgesteld. Over deze ellende gaat de voorstelling.

Deze lesbrief bestaat uit een aantal vragen en opdrachten die je kunnen helpen om wat je hebt gezien in de voorstelling te plaatsen in een meer algemeen kader, daarnaast kan je, door meer te weten over de achtergronden van de voorstelling, je een uitgebreider beeld vormen van de absurde situatie waarin het grootste deel van de west Europese mannen en jongens in die tijd gedwongen waren te leven. Aan het einde van deze lesbrief vind je een groot aantal websites die je kunnen helpen om de vragen en opdrachten te maken. Er is ook een site opgenomen die bestaat uit alleen maar authentiek fotomateriaal uit deze absurde (zijn er andere?) oorlog.

Staatkunde.
Beschrijf de staatkundige situatie in Europa van voor 1914.
Idem voor na 1918.
Wat zijn de meest opvallende verschillen?
Welke bondgenootschappen kan je vanaf 1907 onderscheiden?
Waarom waren deze bondgenootschappen het 'recept' voor De Grote Oorlog?
Welke staatsvormen verdwijnen?
Welke nieuwe staatsvormen ontstaan?
Wat kan je als oorzaken aanwijzen?

Oorzaken.
Wat zijn volgens jou de belangrijkste oorzaken van WO I?
Beschrijf de directe aanleiding.
Waarom houdt Amerika zich zolang afzijdig en wat is er de oorzaak van dat het vanaf 1917 toch deelneemt?
Vaak wordt de eerste wereldoorlog als een oorzaak voor de tweede genoemd, leg uit.

Gevolgen.
Waarom had het voor de Duitsers geen zin om geld te sparen na WO I?
Waardoor verloor Het Verenigd Koninkrijk zijn status als grootmacht na De Grote Oorlog?
Wat deden de vrouwen tijdens de oorlog?

Aardrijkskunde.
Hoe liep de frontlijn ongeveer?
Waar ligt Elzas- Lotharingen?
Waar ligt Ieper?
Waar ligt Verdun?
Waar ligt Passendale?
Waar stroomt de IJzer?

"We set to work to bury people. We pushed them into the sides of the trenches but bits of them kept getting uncovered and sticking out, like people in a badly made bed. Hands were the worst; they would escape from the sand, pointing, begging - even waving! There was one which we all shook when we passed, saying, "Good morning," in a posh voice. Everybody did it. The bottom of the trench was springy like a mattress because of all the bodies underneath... " Leonard Thompson - quoted in Ronald Blythe, Akenfield

De loopgraven.
Wat is het "kerstbestand" van 1914?
Wat vind je van dit bestand?
Hoe ziet een loopgraaf eruit?
Waaruit bestaat de "normale" ellende in een loopgraaf?
Probeer een "gewone" dag in een loopgraaf te beschrijven?
Hoe denk je dat iemand "normaal" kan blijven in zo'n situatie?
Hoe probeerden mensen aan de ellende te ontkomen?
Wat was het niemandsland?
Beschrijf een "normaal" gevecht in een loopgravenoorlog?
Wat voor nieuwe wapens worden er in deze oorlog geïntroduceerd?
Waarom waren de uniformen van de Fransen zo gevaarlijk en voor wie?
Hoe was de medische verzorging georganiseerd?

Zoek op:
Wie is 'Lange Max'?
Wat is een blindganger?
Wie is de 'Onbekende Soldaat'?
Wat is een 'saillant'?
Wat staat er in het verdrag van Versailles?
Wie maakt na WO I de bepalingen van dit verdrag ongedaan?

De voorstelling.
Is dit theater, kunst of film volgens jou? Leg uit.
Is het resultaat vergelijkbaar met een speelfilm of met een documentaire? Leg uit.
Wat vertelt deze voorstelling je?
Welke materialen heb je in de voorstelling gezien?
Welke landschappen worden daarmee gecreëerd?
Heb je zelf nog ideeën om effecten te maken?

Je vindt antwoorden op de vragen over De Grote Oorlog op:
www.inflandersfields.be/home/index.html
Via de knop 'links' kun je doorsurfen naar een grote reeks sites over de Eerste Wereldoorlog.

Wil je nog meer informatie:
http://www.cybercomm.nl/~grsmurf/links.htm

Voor foto's ga je naar:
http://www.ukans.edu/~kansite/ww_one/photos/greatwar.htm

DE GROTE OORLOG van HOTEL MODERN maakte deel uit van het programma van het International Film Festival Rotterdam. http://www.filmfestivalrotterdam.com

DE GROTE OORLOG speelde in de 'Krijn Boon Studio' van De Rotterdamse Schouwburg.
http://www.schouwburg.rotterdam.nl

Deze lesbrief is gemaakt door Hans Timmerman en Arthur Vriens (BEO) in opdracht van Rotterdam Festivals. Op aanvraag kan informatie (antwoorden op de vragen) worden verkregen.

E-mail adres: beo.nl@planet.nl

© Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd zonder schriftelijke toestemming van de auteurs.